Hoe wordt glaucoom behandeld?

Glaucoom is niet definitief te genezen

Eens je glaucoom hebt, moet je voor de rest van je leven gevolgd worden door de oogarts. Verlaging van de oogdruk is hét wapen om het ziekteproces te stabiliseren of af te remmen. Genezing of herstel van verworven schade is echter niet aan de orde. De oogarts beschikt over een uitgebreid arsenaal van middelen om de oogdruk te doen zakken:

1. Verschillende soorten oogdruppels
2. Drukverlagende pillen
3. Laserbehandeling
4. Chirurgische ingrepen

De overgrote meerderheid van de glaucoompatiënten zal starten met oogdruppels en een aanzienlijk deel daarvan zal nooit beroep moeten doen op andere modaliteiten. Laserbehandeling kan in geschikte patiënten de initiële therapie zijn als alternatief voor een behandeling met oogdruppels. Ze kan ook aangewend worden als bijkomende behandeling als oogdruppels alleen onvoldoende drukdaling geven. Drukverlagende pillen (acetazolamide) zijn zeer effectief maar hebben algemene bijwerkingen op lange termijn, waardoor hun gebruik liefst beperkt wordt in de tijd. Ze worden dan ook voornamelijk gebruikt bij secundair glaucoom om tijdelijke drukopstoten te controleren. Bij een minderheid van de patiënten zal een chirurgische ingreep noodzakelijk blijken, hetzij omdat ze de oogdruppels niet verdragen, hetzij omdat deze therapie onvoldoende drukdaling bewerkstelligt, hetzij omdat de patiënt te weinig therapietrouw is. Dus het kan best dat je start oogdruppels, maar dat je na verloop van tijd een andere of bijkomende behandeling nodig hebt om de drukdaling te behouden om zo de evolutie naar slechtziendheid/blindheid te voorkomen.

Oogdruppels

Een uitgebreid arsenaal oogdruppels staat ter beschikking. De oogarts beoordeelt op basis van verschillende factoren (zoals de hoogte van de oogdruk en je gezondheidstoestand) welke oogdruppel voor jou meest geschikt is. Je moet elke dag de druppels in je ogen doen, zonder onderbreking. Je druppelt best altijd rond hetzelfde tijdstip van de dag, en om het nooit te vergeten koppel je dit best aan een bepaalde activiteit, zoals het ochtendtoilet, of na het avondeten. Als je 2 verschillende soorten oogdruppels na elkaar gebruikt, wacht je minstens 5 minuten tussenin.

De meeste oogdruppels bevatten naast het actief bestanddeel ook een bewaarmiddel. Dit laatste geeft bij langdurig gebruik aanleiding tot chronische irritatie en droge ogen. Aangezien de meeste patiënten met glaucoom jarenlang moeten druppelen, is het gebruik van oogdruppels zonder bewaarmiddel dan ook de beste keuze.

Na opening blijven de meeste flesjes 1 maand goed.

Hoe breng je een oogdruppel aan?

Buig je hoofd naar achter en trek het onderste ooglid naar omlaag. Laat 1 druppel vallen in de ruimte tussen het ooglid en het oog, zonder dat het flesje het oog raakt. Ben je niet zeker dat de druppel in het oog terechtkwam, dan druppel je nog een tweede keer. Nu moet je gedurende minstens 1 minuut de ogen sluiten en met de vinger drukken op het neusbeen ter hoogte van de ooghoek. Zo druk je het traankanaal dicht en belet je dat de druppel afvloeit naar de neus; nu heeft de druppel voldoende tijd om in het oog te dringen.

Laserbehandeling (laser trabeculoplastie of LTP)

Deze behandeling is pijnloos en vereist geen ziekenhuisopname. Het oog wordt verdoofd met een druppeltje en de oogarts plaatst er een gonioscopielens op om het zeefje (trabeculair netwerk) ter hoogte van de kamerhoek in beeld te brengen. Met de laser plaatst hij kleine impacten ter hoogte van deze structuur waardoor de functie ervan tijdelijk verbetert en het inwendige oogvocht vlotter afgevoerd wordt. Het effect van een laserbehandeling houdt zelden langer dan 3 jaren aan.

Operatie

Wanneer oogdruppels of laserbehandeling onvoldoende resultaat opleveren is een chirurgische ingreep de volgende stap. Hierbij wordt op een gecontroleerde manier een kleine opening gemaakt in de oogbol langs waar een deel van het oogvocht kan afvloeien om zich op te stapelen in het bindweefsel rond het oog. Een operatie kan de oogdruk verlagen voor lange jaren, soms voor de rest van het leven. Indien  de druk na een ingreep toch opnieuw te hoog wordt, kan de oogarts opnieuw oogdruppels voorschrijven of een tweede ingreep voorstellen, dan eventueel met een andere techniek, zoals het plaatsen van een klepje in kunststof. Een glaucoomingreep is succesvol om de druk te verlagen in ongeveer 80% der gevallen maar zoals bij elke operatie kunnen er zich ook complicaties voordoen. Hierbij gaat het vooral om bloeduitstorting, cataractvorming, verlies aan gezichtsvermogen en infectie. Een bloeding ter hoogte van het oogbindvlies (conjunctiva)  van het oog is onschuldig en lost meestal op in de loop van enkele weken. Bloedingen in de achterpool van het oog zijn ernstiger, maar gelukkig zeer zeldzaam. Glaucoomchirurgie bespoedigt het optreden van cataract, maar moderne cataractchirurgie biedt hier een veilige en efficiente oplossing. In de onmiddellijke postoperatieve periode is de gezichtsscherpte vaak verminderd om zich na enkele weken terug te herstellen, zij het soms op een iets lager niveau dan voor de ingreep. Infectie tenslotte is een zeer zeldzame complicatie na glaucoomchirurgie.